Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хот үүсэн байгуулагдсаны түүхт 384 жилийн ойд зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой 256 бөхийн барилдаан өнөөдөр болж өндөрлөлөө. Бөхийн барилдааны шөвгийн дөрөвт улсын заан Б.Бат-Өлзий, Б.Пүрэвсайхан, улсын начин Д.Хүдэрбулга, Ч.Батчулуун нар тунаж үлдсэн юм. Ийн Ховд аймгийн Зэрэг сумын харьяат, улсын заан Баярхүүгийн Бат-Өлзий найм даван түрүүлж, Ховд аймгийн Чандмань сумын харьяат, улсын заан Баатархүүгийн Пүрэвсайхан үзүүрлэв.
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠨᠡᠶᠢᠰᠯᠡᠯ ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ ᠬᠣᠲᠠ ᠡᢉᠦᠰᠦᠨ ᠪᠠᠶᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠤ᠋ ᠲᠡᠦᢈᠡᠲᠦ ᠓᠘᠔ ᠵᠢᠯ ᠦ᠋ᠨ ᠣᠢ ᠳ᠋ᠤ ᠵᠣᠷᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠤᠯᠤᠰ᠂ ᠠᠶᠢᠮᠠᠭ ᠤ᠋ᠨ ᠠᠯᠳᠠᠷ ᠴᠣᠯᠠ ᠲᠠᠢ ᠒᠕᠖ ᠪᠥᢈᠡ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠪᠠᠷᠢᠯᠳᠤᠭᠠᠨ ᠥᠨᠦᠳᠦᠷ ᠪᠣᠯᠵᠤ ᠥᠨᠳᠦᠷᠯᠡᠯᠡ᠃ ᠪᠥᢈᠡ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠪᠠᠷᠢᠯᠳᠤᠭᠠᠨ ᠤ᠋ ᠰᠢᠪᠦᢉᠡ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠳᠥᠷᠪᠡ ᠳ᠋ᠦ ᠤᠯᠤᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠵᠠᠭᠠᠨ ᠪ᠃ᠪᠠᠲᠤ ᠥᠯᠵᠡᠢ᠂ ᠪ᠃ᠫᠦᠷᠪᠦᠰᠠᠶᠢᠬᠠᠨ᠂ ᠤᠯᠤᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠨᠠᠴᠢᠨ ᠳ᠃ᢈᠦᠳᠡᠷᠪᠤᠯᠠᠭᠠ᠂ ᠴᠤ᠃ᠪᠠᠲᠤᠴᠢᠯᠠᠭᠤᠨ ᠨᠠᠷᠠ ᠲᠤᠨᠳᠠᠵᠤ ᠦᠯᠡᠳᠡᢉᠰᠡᠨ ᠶᠠᠭᠤᠮᠠ᠃ ᠡᠶᠢᠨ ᠬᠣᠪᠳᠤ ᠠᠶᠢᠮᠠᠭ ᠤ᠋ᠨ ᠵᠡᠷᢉᠡ ᠰᠤᠮᠤ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠠᠷᠢᠶᠠᠲᠤ᠂ ᠤᠯᠤᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠵᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠶᠠᠷᢈᠦ᠋ᠦ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠪᠠᠲᠤ ᠥᠯᠵᠡᠢ ᠨᠠᠶᠢᠮᠠ ᠳᠠᠪᠠᠨ ᠲᠦᠷᠦᢉᠦᠯᠡᠵᠦ᠂ ᠬᠣᠪᠳᠤ ᠠᠶᠢᠮᠠᠭ ᠤ᠋ᠨ ᠴᠢᠨᠳᠠᠮᠠᠨᠢ ᠰᠤᠮᠤ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠠᠷᠢᠶᠠᠲᠤ᠂ ᠤᠯᠤᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠵᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷᢈᠦ᠋ᠦ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠫᠦᠷᠪᠦᠰᠠᠶᠢᠬᠠᠨ ᠦᠵᠦᢉᠦᠷᠯᠡᠪᠡ᠃
Улаанбаатар хот үүсэн байгуулагдсаны түүхт ойн өдөрт зориулсан үндэсний бөхийн барилдааныг 1994 оноос хойш зохион байгуулж байгаа бөгөөд тухайн оны барилдаанд дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ түрүүлж, улсын аварга О.Балжинням үзүүрлэж байсан түүхтэй.
ᠨᠡᠶᠢᠰᠯᠡᠯ ᠦ᠋ᠨ ᠵᠠᠰᠠᠭ ᠳᠠᠷᠤᠭᠠ ᠪᠥᢉᠡᠳ ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ ᠬᠣᠲᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠵᠠᢈᠢᠷᠤᠭᠴᠢ ᠬᠣ᠃ᠨᠢᠮᠠᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ᠂ ᠨᠡᠶᠢᠰᠯᠡᠯ ᠦ᠋ᠨ ᠢᠷᢉᠡᠳ ᠦ᠋ᠨ ᠲᠥᠯᠦᢉᠡᠯᠡᢉᠴᠢᠳ ᠦ᠋ᠨ ᠬᠤᠷᠠᠯ ᠤ᠋ᠨ ᠳᠠᠷᠤᠭᠠ ᠵᠤ᠃ᠪᠠᠲᠤᠪᠠᠶᠠᠰᠬᠤᠯᠠᠩ ᠨᠠᠷᠠ ᠦᠵᠦᢉᠦᠷ᠂ ᠲᠦᠷᠦᢉᠦᠨ ᠳ᠋ᠦ ᠰᠢᠯᠭᠠᠷᠠᠭᠰᠠᠨ ᠪᠥᢈᠡᠴᠦᠳ ᠲᠦ ᠱᠠᠩᠨᠠᠯ ᠢ᠋ ᠨᠢ ᠭᠠᠷᠳᠠᠭᠤᠯᠤᠨ ᠥᢉᢉᠦᢉᠰᠡᠨ ᠶᠠᠭᠤᠮᠠ᠃
ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠪᠠᠭᠠᠲᠤᠷ ᠬᠣᠲᠠ ᠡᢉᠦᠰᠦᠨ ᠪᠠᠶᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠳᠠᠭᠰᠠᠨ ᠤ᠋ ᠲᠡᠦᢈᠡᠲᠦ ᠣᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠡᠳᠦᠷ ᠲᠦ ᠵᠣᠷᠢᠭᠤᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠦᠨᠳᠦᠰᠦᠨ ᠦ᠋ ᠪᠥᢈᠡ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠪᠠᠷᠢᠯᠳᠤᠭᠠᠨ ᠢ᠋ ᠑᠙᠙᠔ ᠣᠨ ᠠ᠋ᠴᠠ ᠬᠣᠶᠢᠰᠢ ᠵᠣᢈᠢᠶᠠᠨ ᠪᠠᠶᠢᠭᠤᠯᠵᠤ ᠪᠠᠶᠢᠭᠠ ᠪᠥᢉᠡᠳ ᠲᠤᠬᠠᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠣᠨ ᠤ᠋ ᠪᠠᠷᠢᠯᠳᠤᠭᠠᠨ ᠳ᠋ᠤ ᠳᠠᠷᠬᠠᠨ ᠠᠪᠤᠷᠭᠤ ᠪ᠃ᠪᠠᠲᠤ ᠡᠷᠳᠡᠨᠢ ᠲᠦᠷᠦᢉᠦᠯᠡᠵᠦ᠂ ᠤᠯᠤᠰ ᠤ᠋ᠨ ᠠᠪᠤᠷᠭᠤ ᠣ᠃ᠪᠠᠯᠵᠢᠨᠨᠢᠮᠠ ᠦᠵᠦᢉᠦᠷᠯᠡᠵᠦ ᠪᠠᠶᠢᠭᠰᠠᠨ ᠲᠡᠦᢈᠡ ᠲᠡᠢ᠃
